Moeder Gods iconen
Moeder Gods is de titel die door de kerkvaders van het concilie
van Efeze in 431 gegeven werd aan Maria. Zij is het, door wie
de menswording van Christus verwezenlijkt werd. Zij kreeg dan
ook de naam: Theotokos: zij die God baarde. Ze wordt ook
Panaghia genoemd, de allerheiligste. Reeds in de 2e eeuw
werden van haar muurtekeningen aangebracht in de
catacomben.
De eerste icoon van de Moeder Gods zou volgens apocriefe
bronnen nog tijdens haar leven door de evangelist Lucas
geschilderd zijn. De oudste nog bekende iconen uit de 6e eeuw
van haar bevinden zich in het Katharina klooster in de Sinai.
Van de Moeder Gods iconen zijn meer dan 250 typen bekend,
die meestal enkele zelfde kenmerken hebben. Maria draagt
een blauw kleed, symbool van de aarde, en een purperrode
mantel, kleur van het hemelse. Zij was vooreerst menselijk, en
werd dan na de aankondiging tot het hemelse verheven. Iconen
volgens de "maniera latina" geschilderd, wijken vaak af van
deze kleurvoorschriften. Maria wordt gewoonlijk afgebeeld met
haar zoon, of in relatie met hem.
Als symbool van reinheid draagt zij steeds drie sterren op haar
hoofd en schouders. Dit staat voor haar maagdelijkheid voor,
tijdens, en na de geboorte van Christus. De inscriptie die altijd
aangebracht wordt op Moeder Gods iconen is: meter Theou:
Moeder Gods: MHTHP OEOY meestal een afkorting.
In het LEXICON VAN MOEDER-GODS ICONEN deelt Marcel
Watté de Moeder Gods iconen in, in 5 voornaamste typen:
HODEGETRIA, ELEOUSA/OEMILENIË, ORANTE,
TRONENDE,en MOEDER GODS van de DEËSIS.
Onder categoriën groepeert hij de meer uitgebreide taferelen
van de Moeder Gods, zoals: de VITA iconen (episoden uit haar
leven), VERSCHIJNINGEN, SAMENGESTELDE of VERZAMEL
iconen met verschillende afbeeldingen van de Moeder Gods.